( Cliciwch ar y rhif )

•[1] ARENNAU A IAU

•[2] Mrs Sarah Evelyn Lewis, Llanymddyfri Y GWAED

•[3] ESGYRN A'R CYMALAU

•[4] Mrs Catherine Jones, Penrhyndeudraeth LLWYBR TREULIAD

•[5] Mr a Mrs Glyn a Fay Rees, Crymych Y GWAED

•[6] LLWYBR TREULIAD

•[7] Herbert Harris, Pontneddfechan LLYGAID

•[8] Miss Mary Winnie Jones, Cwm Main Y GWAED

•[9] ARENNAU A IAU

•[10] Mrs Gwen Owens, y Fachwen, Llanddeiniolen Y GWAED

•[11] Miss Katie Olwen Pritchard, Y Gilfach Goch LLWYBR TREULIAD

•[12] Miss Kate Olwen Pritchard, y Gilfach Goch ESGYRN A'R CYMALAU

•[13] LLWYBR TREULIAD

•[14] ARENNAU A IAU

•[15] LLWYBR TREULIAD

•[16] Evan Rees Evans, Croes-lan, Llandysul Y GWAED

•[17] Evan Rees Evans, Croes-lan, Llandysul Y CROEN

•[18] Mrs Anni Evans, Llanrwst Y GWAED

•[19] ARENNAU A IAU

•[20] Mrs Preece, Llanymddyfri ESGYRN A'R CYMALAU

•[21] Hugh (Hughie) George James, Maenclochog Y GWAED

•[22] Mrs Mary Thomas, Morfa Nefyn Y GWAED

•[23] ARENNAU A IAU

•[24] Y CROEN

•[25] ARENNAU A IAU

•[26] LLWYBR TREULIAD

•[27] ARENNAU A IAU

•[28] ARENNAU A IAU

•[29] Mrs Sarah Jane T. Harries, Ystradgynlais Y GWAED

•[30] Meddygon Myddfai Y GWAED

•[31] Mrs Sarah Jane T. Harries, Ystradgynlais Y GWAED

Mae danadl poethion Urtica dioica yn blanhigyn sydd yn tyfu'n naturiol heddiw ymhob un sgwaryn 10km. dros Gymru fel y gellir gweld o'r map hwn a ddarparwyd gan wasanaeth Cofnod ar ran y bedair canolfan cofnodi yn Nghymru ( http://aderyn.lercwales.org.uk/public/distribution/10k/results?taxon_dict_id=1780571 ). Gyda chysylltiad y rhywogaeth arhosol hon â neitradau yn deillio yn bennaf o borthiant da byw a chnydau, heddiw a thros y degawdau os nad fwy, gellir tybio bod y dosbarthiad yn un hanesyddol o ran patrwm daearyddol sylfaenol ac o ran y patrwm cymharol sy'n dangos dwysder sylweddol uwch yn y de nag yn y gogledd a'r canolbarth. Gyda'r cynnydd sylweddol yn allbynnau neitradau amaethyddol ar y tir dros yr 20ed ganrif hyd heddiw, gellir tybio bod y map yn cuddio'r cynnydd cyffredinol a fu bid siwr yn y planhigyn.

Ond beth all gyfri am y gwahaniaeth rhwng de a gogledd: mwy o boblogaeth yn y de, ac felly o gofnodwyr, ynteu mwy o dir dan amaethyddiaeth dwys yn y de, ac felly all-lif o neitradau i borthi'r danadl ar y llecynnau ymylol? Ychydig o'r ddau efallai. Mae dosbarthiad rhai o'r sgwariau y cofnodwyd U. dioica amlaf ynddynt (melyn) y tu allan i barthau'r de (gogledd Powys a Môn er enghraifft) yn awgrymu dwysder amaethyddol fel achos. Beth bynnag am hynny, nid yw'r gwahanaeth yn nosbarthiad danadl poethin yn cael ei adlewyrchu yn amlwg yn y dystiolaeth o'i ddefnydd meddyginiaethol.